Ruim één op de vier Zuid-Afrikaanse mannen heeft wel eens een meisje of vrouw verkracht. Bijna de helft van de verkrachters deed het meer dan eens. Schokkende bevindingen uit recent onderzoek van de Medical Research Council. Het imago van Zuid-Afrika als ‘verkrachtingshoofdstad van de wereld’ is weer eens bevestigd.
In het boekjaar 2007/2008 werd officieel 36.190 keer aangifte gedaan van verkrachting; 75,6 verkrachtingen per 100.000 inwoners. Maar slachtofferhulporganisaties gaan ervan uit dat slechts één op de negen gevallen wordt gerapporteerd. Het werkelijke cijfer zou daarmee in de buurt van de 326.000 liggen, oftewel 37 vrouwen per uur.
Bovendien: politiekorpsen zijn geneigd om te manipuleren met de aangiftes, omdat ze worden afgerekend op het jaarlijks met 7 tot 10 procent terugdringen van het aantal verkrachtingszaken. Dus er raken dossiers kwijt, of zaken worden als minder ernstig opgetekend dan ze in werkelijkheid zijn. (NB: hoe kan je nou van de politiemacht eisen dat ze het aantal verkrachtingen terugdringt? Het gros gebeurt binnenshuis/binnensshacks. Moet je naast elke gewelddadige partner/vader een oom agent neerzetten?)
Het rapport van de medische onderzoeksraad landde bovenop dat van de vakbond Solidariteit. Die berichtte dat er dagelijks zestig keer aangifte wordt gedaan van kinderverkrachting. Ook deze bond denkt dat 88 procent niet wordt gerapporteerd en houdt het daarom op 530 gevallen per dag. Ik heb het rapport gelezen. Misselijk word je ervan.
Je gaat je toch afvragen waar dat vandaan komt. Zijn Zuid-Afrikaanse kerels dan zo anders dan elders in de wereld?
De Medical Research Council heeft voor haar onderzoek 1.738 mannen aan de tand gevoeld, dwars door alle kleurlagen en sociale achtergronden heen. De raad wilde vooral weten of er een verband was tussen HIV en verkrachten. Dat bleek er niet te zijn: zowel van de verkachters als de niet-verkrachters was bijna twintig procent (!) HIV-besmet.
Je hoort wel vaak dat veel verkrachtingen voortvloeien uit het bijgeloof onder zwarte mannen dat seks met een maagd de aidsbesmetting halveert of geneest. Maar ander onderzoek wijst uit dat dit bijgeloof zelden of nooit een rol speelt in verkrachtingszaken. Een kinderwelzijnsorganisatie heeft de laatste tien jaar 6.500 gevallen van kindermisbruik onderzocht; in hooguit een of twee zaken was dit bijgeloof een factor (of werd het genoemd als excuus voor het misbruik). Een mythe, dus.
Wat wel een belangrijke rol speelde, volgens de MRC: jeugddtrauma’s, de afwezigheid van ouders, of het ontbreken van liefdevolle relatie met de ouders. Oftwel: geen positief rolmodel. Pesten op school bleek ook een factor, waarbij de ene helft van de verkrachters gepest was, en de andere helft tot de pestkoppen behoorde. Veel verkrachters gaven ook huiselijk geweld toe, en crimineel gedrag.
Maar aan de basis van het probleem liggen de Zuid-Afrikaanse opvattingen over mannelijkheid, volgens MRC-onderzoekster Rachel Jewkes. Een echte man het doet zonder condoom en bewijst zijn mannelijkheid door een trits veroveringen aan zijn wapenstok te rijgen. En nog dieper ingebed is de overtuiging dat mannen in de pikorde simpelweg boven vrouwen staan.
Laatst hier een heel gesprek over gehad met een activiste tegen (kinder)misbruik. Zij stelde dat dat idee van de mannelijke superioriteit Zuid-Afrika van twee kanten in de tang heeft genomen. Enerzijds waren hier de tradtionele zwarte stammen, waarbij een man meerdere vrouwen mag hebben om zoveel mogelijk kinderen te kunnen verwekken. Aan de andere kant had je de de puriteinse blanke Calvinistische voortrekkers, waarbij vader gold als het onbetwiste hoofd van het gezin, met een beroep op het bijbels gezag. Die twee culturen kwamen hier bij elkaar en dat leidde tot een sterke patriarchale maatschappij. Kort door de bocht: mannen zijn de baas en seks is iets waar je als man recht op hebt. Dus als je zin hebt, ga je je gang.
Die patronen slijten er kennelijk al vroeg in. Van de verkrachters die de MRC ondervroeg, was 9,8 procent nog geen tien jaar oud voordat ze iemand voor het eerst dwongen tot seks. En 16,4 procent deed het voor het eerst tussen de tiende en vijftiende verjaardag.
Er is iets fundamenteels gebroken in deze maatschappij. En omdat er elke dag nog zo'n duizend mensen voortijdig overlijden aan aids, vallen ook heel veel rolmodellen weg.
Het kon nog wel eens effe duren voordat dit is rechtgetrokken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten