Schoolvakantie

De 'kerstvakantie' staat hier voor de deur. De kids hebben de komende drie weken vrij, want het is hartje winter en verwarming kennen ze niet op school.

Gisteren hebben de dames de rapporten gekregen voor de tweede termijn van het schooljaar, dat hier in januari begint. Dorien scoort voor taal, rekenen en 'life skills' (sociale vaardigheden, maatschappijleer) een 'goed' op alle onderdelen, oftewel 3 van de 4 punten. 1 punt staat voor onvoldoende, 4 punten is uitstekend.
Margriet had weer een heel best rapport. We mochten vanmorgen weer aanschuiven voor de merit assembley, waarbij de beste leerlingen in het zonnetje worden gezet. Gezien haar gemiddelde score voor alle vakken is Margriet de nummer 3 van alle vierdeklassers.
We mogen ook wel trots zijn op de school, want die scoort beduidend boven het gemiddelde van de provincie. En dat is best knap want dit is een gewone openbare school en geen particuliere.
De kwaliteit van onderwijs is een behoorlijk zorgenkindje in Zuid-Afrika. Gemiddeld slagen maar pakweg 1 op de 3 leerlingen in de leeftijd van onze meiden voor standaardtoetsen voor taal en rekenen. Wegens gebrek aan geld, aan goed lesmateriaal en aan goede en gemotiveerde onderwijzers zakken de onderwijsprestaties elk jaar verder weg.

Ondertussen moeten we hier ook ons best doen om de dames het Nederlands bij te laten houden. Ze moeten allebei werken aan spelling/grammatica en het opbouwen van de woordenschat. Ik ben voor Margriet ook op zoek naar een (oude) entreetoets voor groep 7, om te kijken waar ze eventueel nog moet worden bijgespijkerd.

De planning is nog steeds om in de zomer(vakantie) van 2010 terug te keren naar Arnhem, vooral omdat Margriet dan nog op haar oude basisschool groep 8 kan doen, en omdat Anthony dan in groep 3 kan beginnen. De kinderen willen ook graag terug naar hun vriendjes en familie. Wij ook, maar... de kans bestaat dat we langer blijven. BAT wil Marcel erg graag houden, en ze lijken daarvoor ook wel over de brug te willen komen. We zullen een afweging moeten maken. Het zal ook afhangen van hoe de economische crisis zich komend jaar al of niet herstelt: gaan we terug in het midden van een crisis, waarbij het de vraag is of je aan een baan komt, of blijven we hier, waar we allebei aan de bak kunnen?

Kortste dag

Yep, de dagen worden weer langer, de kortste dag is weer voorbij! Nou scheelt het hier qua daglicht niet heel veel: in deze tijd van het jaar is het hier om kwart over zes, half zeven donker en rond de langste dag pakweg om half acht. Maar toch, alle beetjes helpen. We gaan weer naar de zomer toe! Nog even en we vieren weer Kerstmis in de korte broek.

Ik mis de Hollandse lange zomeravonden wel. Als we nu ’s avonds met Nederland skypen, is het nog zo lekker licht. Kun je nog even in de tuin rommelen als de kids al op bed liggen. Is hier toch anders. Ook al kun je in de zomer qua temperatuur de hele avond heerlijk buiten zitten, het is altijd donker. Wel geweldig mooie sterrenhemel hier.

Afgelopen week is er overigens nog een Nederlander gearriveerd in Heidelberg: Willie Moerkes. Ook ex-BAT; kwam net een gewerkte maand tekort voor z’n pre-vut. En om dan in Nederland nog te gaan solliciteren is niet echt een optie. Hij gaat nu bij BAT Heidelberg de onlangs geïnstalleerde centrale palletiseerunit aan de gang houden en lokale mensen opleiden. Leuke uitdaging! Die dozenrobot is ook afkomstig uit Zevenaar, dus ze kennen mekaar...
Willie z’n vrouw is niet mee. We zullen 'm als 'onbestorven weduwnaar' af en toe een beetje gezelschap houden.

Allways be prepared

Ik wil een tegeltje: Allways be prepared.

Je blijft je verbazen hier.
Gisteren kwamen we erachter dat we al sinds eind november vorig jaar uit de ziektenkostenverzekering zijn geknikkerd, omdat we niet betaald zouden hebben. Verzekeraar Sizwe had dat per brief wel doorgegeven aan BAT, maar nooit aan ons.

Wij hebben al die maanden braaf premie betaald. We krijgen ook nog regelmatig post van Sizwe, dus ons was het nooit opgevallen. Sterker nog: ik heb in februari nog een paar BMR-vaccinaties geclaimd en dat geld ook gekregen, terwijl we dus officieel niet meer verzekerd waren.

Laatst met Toon naar de dokter geweest voor z’n oorontsteking. We kregen dit achteraf inderdaad niet vergoed maar er gingen pas alarmbellen rinkelen toen ik eens goed naar de code op het vergoedingenbriefje ging kijken. Kleine grijze lettertjes achterop met de uitleg. Code 225: member suspended.

Huh??

Klantenservice Sizwe gebeld, inderdaad mevrouw, sinds 30 november...
Het heeft waarschijnlijk te maken met het oude (en later kennelijk gewijzigde) klantnummer dat wij bij betaling vermeldden. Dat geld staat er nog en die knaken kunnen we ook terugkrijgen, maar voorlopig zijn we dus weer onverzekerd...

Voordat Marcel begon met werken stelde BAT dat hij als 'contractor' niet mocht deelnemen in het bedrijfsziektekostenprogramma waarbij de baas de helft meebetaalt. Maar omdat je pas een werkvergunning kunt krijgen als je een ziektekostenverzekering hebt, en pas een ziektekostenverzerkering kunt krijgen als je een baan hebt, heeft de BAT Marcel wel aangemeld. We moesten alleen zelf de volle mep betalen.

Achteraf lijkt meneer de contractor nu toch wel recht te hebben op deelname in het bedrijfsziektekostengebeuren. Morgen hebben we weer een gesprek met de snelle HR-jongen van de BAT, om de aanvraag voor de nieuwe werkvergunning rond te breien. Dan gaan we het er maar eens goed over hebben.
Of in elk geval zorgen dat we ZSM weer in een ziektekostenverzekering komen.

Hieperdepiep

Weer een jaar voorbij...
Vorig jaar op 15 juni zaten we met Jos en Gerda tussen de aidsweesjes van GGA; dit jaar hebben we mijn verjaardag gevierd in attractiepark Gold Reef City in Johannesburg, een soort Sixflags (bestaat dat nog?)inclusief mega-reuzenrad met mooi uitzicht over Joburg.
De kids (of in elk geval Margriet) durven tegenwoordig veel meer dan ik. Margriet had ook een vriendinnetje meegenomen die een jaar ouder was, die durfde net een beetje meer en trok Margriet mee in allerlei razende attracties. Hier zitten zitten Margriet en Dineo in het achterste karretje.

De dames hebben genoten, en wij bekeken het meeste van een veilige afstand. Ik word van een gewone schommel al wagenziek, dus laat staan van een mega-schommel die voorwaarts en achterwaarts over de kop slaat. Een ontbijtje is één keer lekker, zeg maar. De attracties waarvoor een minimumlengte van 1,40 m. is vereist, laat ik aan me voorbij gaan...

De kinderen hadden vandaag overigens geen school omdat het morgen Youth Day is, ik geloof dat het te maken heeft met de herdenking van de scholierenopstand in Sowetho. Vanwege de vrije dinsdag kregen ze vandaag ook maar vrij.

Werkvergunning in uitvoering

Jaaaa, het circus is weer begonnen!! We gaan de werkvergunning weer vernieuwen, nieuwe ronde, nieuwe kansen... Heen en weer en daar gaat-ie nog een keer...

Officieel loopt de oude werk- annex verblijfsvergunning op 30 augustus af, maar geheel tegen de traditie in lijkt BAT nu eens op tijd te beginnen. De Miss Piggy waar we eerst mee te maken hebben, is ook vervangen door een fluks nieuw manspersoon. Die zowaar een checklist heeft met wat er nog gedaan moet worden, en afgevinkt wat allemaal nog aanwezig is van vorig jaar (trouwakte, geboortecertificaten etc.) Hij straalt efficiëntie uit.
Jammergenoeg was Toon niet zo lekker, die heeft het HR-kantoortje even professioneel ondergekotst. Projecttapijt, dus dat gaat er lekker in. Onze kleine vriend zit al een paar dagen in de lappenmand met overgeven en buikloop; we houden ‘m goed in de gaten. Oppassen met uitdroging. Daar heb ik een broertje (bijna) dood aan (gehad).

Intussen de gemeente Arnhem dus weer benaderd voor een verse Verklaring omtrent Gedrag en ook bij het lokale politiebureau moesten we nu een bewijs van goed gedrag gaan scoren, omdat we al langer dan een jaar in ZA wonen. Nou zitten we dus echt In Het Systeem, want vingerafdrukken genomen met officiële Vingerafdrukinkt uit een van staatswege verstrekte tube van de staatsdrukkerij te Pretoria. Zwarte vingers op groot papier afgerold in daartoe bestemde vakjes, met complete handafdrukken erbij. Wij kunnen nergens meer inbreken nu, dat staat vast.

Ook de immigratie-longfoto’s moesten opnieuw worden genomen om aan te tonen dat we vrij zijn van TBC en andere smetten, en dokter Krüger heeft ons allen wederom onderzocht voor de gezondheidsverklaring. Mijn bloeddruk is 70/110, dus ik heb nog wat ruimte voordat de meter in het rood komt...

Volgende week kunnen we alle papieren inleveren (de school moet ook een verklaring ondertekenen dat de meiden staan ingeschreven) en dan kan het hele zaakje weer in gang worden gezet.

Marcel moest ondertussen ook voor BAT een kopie van zijn paspoort inleveren (registratie-actie, moeten alle werknemers doen) en een papier invullen met zijn ras: blank, zwart, kleurling of Indiër. BAT zal dat wel moeten overleggen om aan te tonen dat het bedrijf voldoet aan de quota voor meer- en minderheden, maar Marcel weigert dat dus pertinent in te vullen. Hij kruist gewoon alle vakjes aan. "Wat nou, ras, we zijn allemaal mensen."
Bij de inschrijfformulieren op school idem dito. Vullen we bij 'race' gewoon 'human' in. Zolang je mensen blijft indelen naar ras, hou je het racisme dus springlevend!

Snertweer

Een bizar koufront trekt over ZA. Heel ongebruikelijk voor de tijd van het jaar. Het is negen graden, bewolkt, regenachtig, kille wind. In de Drakensbergen ligt een centimeter of 3 sneeuw. We zijn weer helemaal thuis. Nederland in februari. Er zit er maar een ding op: erwtensoep maken, en de ijstijd uitzitten. Tot vrijdag. Dan is het weer dooi.

Nog iets mafs: we doen het heel goed bij cricket. Nooit geweten dat Nederland een nationaal cricketteam had, maar we hebben vrijdag Engeland verslagen met vier wickets en dat schijnt knap te zijn. Ik snap de puntentelling nog steeds niet, maar we scoren hier als Hollanders wel punten in Zuid-Afrika. De boeren houden van cricket en iedereen die de Britten verslaat, is hun vriend.

Vanavond moeten we tegen Pakistan, en we hoeven niet eens te winnen om door te gaan, maar de Paki’s moeten met minstens zestig runs winnen. Laat maar. In elk geval kunnen de boeren hier vast een beetje wennen aan de oranjegekte.

Sportdag

De sportdag van Anthony is weer achter de rug. Wat we vorig jaar al vermoedden, is nu bevestigd: onze Toon is geen atleet. De Carl Lewissen van deze wereld kunnen rustig slapen.
De sportdag was ook niet zo aan Toon besteed: al die heisa, hij zag er het nut niet zo van in. Wat dat betreft een ware zoon van z’n moeder. Ook dat niet-atletische komt me wel bekend voor. Maar Anthony heeft goed meegedaan en alle kinderen kregen na elk onderdeel (en dat waren er véééél...) een medaille.













Hier Anthony en zijn vriendje Lucien. Sinds Anthony (het allereerste zwarte jongetje in het blanke Afrikaner bolwerk van de kleuterschool) zijn er nog twee kleurlingkindertjes en een zwart meisje bij gekomen, zodat het leerlingenbestand voorzichtig iets meer kleur krijgt.

Marcel was niet aanwezig bij de sportdag. Hij had een goed excuus, kwam net uit de nachtdienst dus die hoefde het hele circus niet uit te zitten. Hij heeft dan wel de braai gemist, want die was vanochtend om negen uur al weer volop aan. Het blijven Afrikaners. Als ze nou voor volgend jaar onthouden dat ze niet méér consumptiebonnen verkopen dan dat ze hamburgers en boerewors hebben, gaat het helemaal goedkomen.

Ander non-nieuws: de dierenbescherming helpt bij het slachten van 25 koeien voor het feestje voor Jacob Zuma in zijn dorp Nkandla in KwaZulu-Natal. Voor zulu’s geen feest zonder vlees, en de dierenbescherming zal er op toezien dat de koebeesten niet lijden tijdens de slacht. Lijkt me nog een hele klus, maar vooruit.














Aangezien er zo’n twintigduizend man worden verwacht, zit je dus op een gemiddelde van 800 man per koe. Ik zou er nog wat hamburgers en boerewors bij bestellen.
Het dorpsfeest is ter ere van het feit dat het JZ is gelukt om landspresident te worden. Hoeveel procent van de bezoekers van het feestje bestaan uit Zuma’s vrouwen en kinderen, is niet bekend.

En: de lokale wegenbouwers zijn zó aan het weusten in en om Johannesburg (alles met het oog op het WK voetbal van volgend jaar) dat de slangen alle kanten op vluchten. Graaf- en sloopwerkzaamheden met groot materieel verstoren de rust voor de reptielen, die een veilig heenkomen zoeken in de rustige buitenwijken.
Gevolg: de reptielenorganisatie ReptiRescue heeft de afgelopen twee maanden al 24 keer moeten uitrukken om ssssslangen uit woonhuizen weg te halen. En dat is veel, want in deze wintermaanden zijn ze doorgaans in diepe rust. Vorig jaar zelfde tijd kwam ReptiRescue slechts drie keer in actie. En het zijn ook geen lieve jongens: achttien van de slangen behoorden tot de twaalf dodelijkste soorten, waaronder de spitting cobra.

Toeval

“Mama, waarom ben jij wit?” Anthony weet het antwoord al lang, maar hij wil gewoon even mijn aandacht, en dat mag. “Nou manneke, omdat ik in Nederland ben geboren en mijn papa en mama ook wit zijn. En jij bent in Zuid-Afrika geboren uit een bruine moeder en een bruine vader.” Hij knikt. “Eigenlijk wil ik ook een bruine papa en mama.” Maar voordat ik hier iets adoptief verantwoords op heb bedacht, krijg ik twee armpjes om m’n nek. “Maar ik vind jullie tóch de liefste.”

Gelukkig maar. Want jij hebt er ook niet voor gekozen om bij ons te komen. Dat is toeval geweest, je lot, je levensloop. Al ben ik er tegelijkertijd volledig van overtuigd dat het zó heeft moeten zijn, en niet anders.

Maar waar je wordt geboren, daar heb je niets over te zeggen. De een komt ter wereld in een golfplaten hutje aan de rand van een township, de ander in een onder architectuur gebouwde villa in Oosterbeek. Toeval. Maar vaak wel heel bepalend voor de rest van je leven. Vooral hier in Zuid-Afrika, met een steeds breder wordende de kloof tussen arm en rijk, dringt die realiteit zich genadeloos aan je op.

Zo passeer ik elke dag een dakloze zwarte man. Hij woont op een stuk met stenen bezaaid niemandsland langs de weg naar Anthonys kleuterschool. Die man intrigeert me. Waarom kiest hij juist dát plekje in het grote open veld? Waarom niet vijftien meter meer naar links? Waarom zoekt hij geen beschutting onder de brug? Het is winter verdorie, ’s nachts zakt de temperatuur tot op het vriespunt. Maar hij zit dáár, bij een smeulend vuurtje tussen een paar grote stenen. Sinds kort staat er een stuk zachtboard rechtop, om ‘m een beetje uit de wind te houden.

Zijn zwarte nagel krabt langs de ruggengraat van m’n geweten. Jij hebt een huis, een zacht bed, brood op de plank, warme kleren, zelfs – oh schandelijke luxe – stoelverwarming in de auto.

Bij de Zeeman die hier Pep heet, koop ik twee zachte grijze dekens. Er gaat ook een brood mee en een reuzepot pindakaas. De volgende ochtend stap ik uit en loop door het hobbelige veld naar hem toe. Een wit wief in de ochtendnevel, met een bruin jongetje in haar kielzog. Hij is druk in gesprek met een onzichtbaar iemand, gebaart met z’n armen. Hij ziet me pas als ik vlakbij ben. Oude ogen lichten op in een in-zwart gezicht, glanzend kolenkachelzwart. “Baie dankie missus, bye bye.” Oftewel: en nou weer opzouten. Ik loop terug en probeer uit te vinden in welke mate ik dit nu voor hem heb gedaan en in welke mate voor mezelf. Of voor mijn zoon.

(Column in De Gelderlander van 30 mei)

Bushveld te paard

Zomer of winter: het bushveld is altijd mooi. Het enige verschil is de temperatuur.

Afgelopen weekend zaten we in een game reserve nabij Pretoria (Cullinan) in een lodge die vooral is ingericht op het buitenleven, met de keuken op de veranda.
Overdag geen probleem, heerlijke temperatuur met 20, 22 graden. Maar 's avonds en 's nachts – vorst aan de grond, zie foto – was het goed koud. Bij het kampvuur bevroor m’n kont en verbrandden m’n knieën!

Zaterdag met de oudste dochter een gamedrive te paard gemaakt. De aardige Botswanese ranger had een paar niet te grote makke knollen gezadeld dus het ging best. Te paard wild kijken heeft als voordeel dat je een stuk minder bedreigend bent voor de wilde dieren dan in een auto, zodat je dichter bij kunt komen. Ook omdat je niet gebonden bent aan de paden.
Wij hadden dit ook nog nooit eerder gedaan en ik moet zeggen: ideaal, zo’n natuurlijke 4x4.En Margriet vond het hé-le-maal geweldig. Zoals elk tienjarig meisje is ze dol op paarden en ponies en alles wat ermee samenhangt en deze buitenrit langs de giraffen kon haar niet lang genoeg duren.
Gelukkig gingen we ook nog langs het hol van de wrattenzwijnen, de blesbokken, de gnoes, de zebra’s, de kudu's en de elanden. Alles bij elkaar anderhalf uur knolgehobbeld. Super. Nadeel: er zaten geen rijlaarzen of chaps bij; en dat is toch lastig tussen de doornstruiken door. Au!

De paarden kwamen ook gezellig een bakkie doen bij de lodge. Letterlijk, want één wou Marcels hete koffie opslobberen en heeft daarbij lelijk de mik verbrand. Oud brood en stukken wortel (we waren voorbereid) gingen beter. De blagen hebben zich weer uitstekend vermaakt, waren elke keer de hort op, naar de paarden en de ezel kijken. En na afloop ouwerwets ránzig smerig...